Trầm hương theo như mọi người nghĩ, nó là tên gọi của một loại cây hay một loại gỗ nào đó.
Tất cả đều sai.
Thực tế, trầm hương là tên một loại tinh dầu được chuyển hóa từ nhựa của cây dó bầu. Lưu ý rằng một số cây khác cũng có thể cho ra, nhưng cây dó bầu cho chất trầm tốt nhất.
Cách hình thành trầm hương
Khi cây dó bầu bị bệnh hoặc bị thương do tác động của tự nhiên, trong cây sẽ tiết ra một chất dinh dưỡng bồi vào chỗ bị thương tổn đó để cho lành vết thương. Vào một ngày đẹp trời nào đó, chỗ vết thương được cây bồi dưỡng sẽ chuyển hóa và tích tụ thành một loại tinh dầu khác, đó được gọi là trầm hương. Tỉ lệ có trầm ở thiên nhiên là 1/1 triệu, siêu siêu quý hiếm.
Mọi người bỏ tiền ra mua là mua tinh dầu trầm chứ không phải gỗ trầm hay cây trầm. Người ta đánh giá chất lượng trầm dựa trên lượng tinh dầu trầm nằm trong gỗ.
Trầm hương gồm có mấy loại? Chất lượng của mỗi loại?
Với từng nhu cầu chơi sẽ có những yếu tố đáp ứng tương thích với mỗi nhu cầu chơi đó. Biết và hiểu điều đó sẽ giúp mình tìm ra được những sản phẩm tối ưu nhất đối với nhu cầu chơi của mình.
Trầm hương chia làm 4 phân khúc, biểu hiện cho 4 giai đoạn chuyển hóa của trầm.
Trầm Tốc
Vậy Tốc là gì?
Tốc là giai đoạn nhựa cây bắt đầu chuyển hóa sinh học để hình thành nên một loại tinh dầu khác. Khi đã bắt đầu chuyển hóa thành công, người ta gọi là giai đoạn Tốc.
Cách nhận biết Tốc:
Cấu trúc của Tốc là lượng tinh dầu khá mỏng và ít nằm trong các xớ gỗ (thớ gỗ) của cây Dó. Tinh dầu của tốc cũng khá là nhợt nhạt vì đây mới là giai đoạn chuyển hóa đầu tiên từ nhựa thành tinh dầu.
Trong phân khúc của Trầm Tốc cũng có nhiều loại chất khác nhau. Mỗi chất là một tên gọi để phân biệt và ám chỉ những giai đoạn của tốc. Ví dụ: tốc bông, tốc kiến, tốc xí và rất nhiều loại tốc khác… Người ta đặt tên để phân biệt từng giai đoạn và cách hình thành của Tốc.
Sau phân khúc Tốc là giai đoạn của Banh. Vậy Trầm Banh là gì?
Tốc Banh
Cấu trúc của Banh cũng giống cấu trúc của Tốc, và hai loại này chất lượng cũng tương đương nhau nên người ta hay gọi là Tốc Banh. Nhưng để phân biệt sâu xa hơn thì giai đoạn Banh là giai đoạn tinh dầu có chuyển hóa mạnh hơn Tốc, và chất lượng tinh dầu cũng có thay đổi rất nhiều.
Banh thơm hơn Tốc.
Cấu trúc của Banh: chất dầu đã hình thành nhiều hơn và bắt đầu loang ra các xớ gỗ. Còn cấu trúc của Tốc chỉ mới hình thành mỏng trong các thớ gỗ. Về cấu trúc và chất lượng thì Banh và tốc tương đương nhau, nhưng về giá trị thì Banh là giai đoạn rất hiếm gặp nên giá trị tầm cao hơn hẳn Tốc.
Giai đoạn tiếp theo là giai đoạn rất là đặc biệt, hay được dùng để ám chỉ cho giá trị đặc biệt của trầm hương. Đó là giai đoạn Trầm.
Trầm hương
Ở phân khúc này thì tinh dầu trầm đã tích tụ khá dày đặc và hàm lượng tinh dầu trong các thớ gỗ cũng nhiều hơn, chiếm diện tích lớn hơn.
Cấu trúc của trầm: phần gỗ dó đã được tinh dầu nhiễm nhiều nên phần gỗ trắng chúng ta thấy rõ ràng là ít hơn Banh và Tốc. Dựa trên tính chất dầu nằm trên các thớ gỗ phải đậm đặc, và gỗ có phần tiêu do phần tinh dầu tích tụ đã nhiễm nhiều vào các thớ gỗ.
Kỳ Nam
Rất khó để phân biệt, dựa trên rất nhiều yếu tố để nhìn nhận, đánh giá. Khách quan mà nói, đó là yếu tố cảm tính riêng của mỗi người chơi trầm nhận biết được. Rất khó để khẳng định chính xác như thế nào là Kỳ Nam.
Một số yếu tố để phân biệt kỳ Nam:
– Thớ dầu đặc và dẻo,
– Có vị cay, chua, đắng khi ăn, nếm.
– Khi đốt có khói màu xanh bay thẳng lên không trung.
– Khói không bị tan trong không khí.
Thế nào được coi là trầm hương loại 1
Trong 4 phân khúc: Tốc, Banh, Trầm, Kỳ thì phân khúc Trầm là phân khúc đủ tiêu chuẩn để xếp hạng là trầm hương cao cấp.
Phân khúc trầm là giai đoạn tinh dầu trầm đã chuyển hóa chất dầu đặc và đạt đến độ tích tụ cao trong các xớ gỗ của cây nên chất lượng sử dụng sẽ tốt nhất.
Xem thêm: Trầm hương ở đâu tốt nhất?
Trong phân khúc này cũng có nhiều phẩm cấp khác nhau tùy theo cấu trúc mà tinh dầu tích tụ được.
Để xếp hạng là trầm hương loại 1 thì nó phải có khả năng chìm trong nước. Người ta dựa trên khả năng này để đánh giá chất lượng của trầm, vì tính chất của tinh dầu trầm là mật độ phân tử của nó cứng và đậm đặc, nên trọng lượng của tinh dầu trầm nặng hơn nước.
Còn tính chất của gỗ dó nhẹ và xốp, nên gỗ dó không có khả năng chìm trong nước. Nếu trong gỗ dó có được lượng tinh dầu trầm tích tụ cao thì khi thả vào nước sẽ chìm, do cấu trúc của gỗ lúc này đã được tinh dầu trầm nhiễm nhiều và lượng tinh dầu đã đậm đặc.
Người ta thả phôi trầm vào nước để kiểm chứng lượng tinh dầu trầm tích tụ được trong nước bao nhiêu phần trăm. Phôi gỗ chìm chứng tỏ tỉ lệ tinh dầu tích tụ trong phôi gỗ cao, và nó được đánh giá là trầm hương loại 1.
Mộc Nhiên Phát